Trzy czwarte Polaków uważa, że fake newsy w social mediach to czyjeś celowe działanie

Dla Polaków najbardziej wiarygodnym źródłem informacji o nauce są naukowcy (83 proc. wskazań), podobnie inżynierowie i dokumentaliści. Wysoki zaufaniem (88 proc.) cieszy się także nauka i lekarze (72 proc.). Z kolei sceptycyzm wobec informacji naukowych jest w naszym społeczeństwie nadal stosunkowo niski (23 proc.). W Wielkiej Brytanii wynosi 25 proc., w Niemczech 27 proc., w Australii 32 proc., w Stanach Zjednoczonych.

Zobacz: Google przekaże dodatkowe 10 mln dolarów na fact-checking, pomoże niepełnosprawnym uchodźcom

Polacy sceptyczni wobec informacji od celebrytów

Najbardziej sceptyczni są nastawieni, gdy informacje te płyną od celebrytów (87 proc.), polityków (85 proc.) i z mediów społecznościowych (77 proc.). Choć rzadko myślimy o wpływie nauki na codzienne życie (18 proc. – „myślę często”, 65 proc. – „myślę czasami”, 17 proc. – „w ogóle nie myślę”), bronimy jej, gdy ktoś ją kwestionuje (73 proc.). Co ważne, 72 proc. badanych chciałoby wiedzieć więcej o prowadzonych przez naukowców badaniach od nich samych.

– Bez aktywności naukowców, którzy angażują się w obieg informacji i debatę publiczną, nie mielibyśmy dostępu do rzetelnej wiedzy naukowej. Dlatego tak ważne jest docenianie tych badaczy, którzy stoją na linii frontu, szczególnie w takich okresach jak kryzysy zdrowia publicznego. Musimy cały czas zachęcać kolejnych badaczy do dzielenia się wiedzą o ważnych dla ludzi osiągnięciach – mówi Małgorzata Golatowska, ekspertka od komunikacji w 3M.

Zobacz: Nowa odsłona wojny informacyjnej: antyszczepionkowe konta działają jako kanały kremlowskiej propagandy

Duża nieufność wobec mediów

Niezależnie od tematu badani podzielają opinię, że w mediach społecznościowych (73 proc.) i w mediach tradycyjnych (72 proc.) rozprzestrzeniane są nieprawdziwe lub niedokładne informacje, które celowo mają wpływać na opinie odbiorców.

Niewielu badanych w pełni ufa przekazywanym wiadomościom, i to niezależnie od tematu. Równocześnie wyższe jest całkowite zaufanie do wiadomości o nauce (92 proc.) niż do wiadomości o finansach i ekonomii (75 proc.) czy zdrowiu (82 proc.). Wybór źródła informacji również ma znaczenie i może podważać zaufanie do nauki.

Zobacz: Fake newsy zalewają internet. Jak je rozpoznać? Potrzebny zdrowy rozsądek i skuteczne narzędzia

Ponad połowa ankietowanych (58 proc.) ufa faktom naukowym podawanym w mediach tradycyjnych, czyli w prasie, radiu, telewizji i serwisach internetowych, ale mniej niż jedna czwarta w fakty naukowe publikowane w mediach społecznościowych (23 proc.).

Nieufność wobec mediów podważa wiarygodność nauki

Zdaniem trzech czwartych respondentów (76 proc.) nieufność wobec informacji ze świata nauki, które są nam przekazywane przez media, pociągnie za sobą negatywne konsekwencje – od większych podziałów w społeczeństwie (59 proc.), większej liczby kryzysów zdrowia publicznego (55 proc.), po zwiększenie dotkliwości skutków zmian klimatu (46 proc.).

Już od 5 lat firma 3M monitoruje podejście Polaków do osiągnięć nauki i pracy naukowców. Badanie jest realizowane w Polsce na reprezentatywnej grupie osób (N=1003, 18+) za pomocą ankiety online. Podobnie w 16 innych krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech czy Francji. Badanie realizuje firma Ipsos.