mObywatel na nowo. Ma być tak samo ważny jak tradycyjne dokumenty

mObywatel to cyfrowy portfel na dokumenty i usługi. Obecnie w aplikacji można przechowywać m.in. odzwierciedlenie danych z dowodu osobistego, prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu oraz legitymacji szkolnej i studenckiej. Dostępny jest też paszport covidowy, Karta Dużej Rodziny i e-recepty.

Podczas konferencji Impact'22 zapowiedziano stronę i aplikację mObywatel w nowej odsłonie. Jak czytamy na stronie projektu mObywatel 2.0, ma to być jedno miejsce, w którym będzie można załatwić sprawy ze wszystkich urzędów.

mObywatel z problemami

Według oficjalnych danych w połowie 2021 r. 3 mln Polaków miało w swoich smartfonach zainstalowanego mObywatela. Jednak aplikacja wciąż sprawia problemy w niektórych sytuacjach. Nie jest honorowana np. podczas podpisywania umowy kredytowej w banku czy ubezpieczania samochodu.

Już wcześniej pojawiały się informacje o tym, że trwają prace nad zmianą przepisów, które mają pomóc rozwiązać problem. Teraz do Rady Ministrów skierowano projekt autorstwa Ministerstwa Cyfryzacji.

- Obecnie potrzeba posiadania cyfrowych dokumentów stała się bardziej powszechna i w większym stopniu odczuwalna. Jest ona determinowana wygodą, stylem życia – czytamy w uzasadnieniu projektu. - Obywatele oczekują możliwości potwierdzenia swojej tożsamości (a także potwierdzenia uprawnień, czy dokonywania płatności za usługi publiczne) w sposób zdalny. W obecnym stanie prawnym dokumenty elektroniczne nie są w pełni zrównane w skutkach prawnych z analogicznymi dokumentami wydawanymi i funkcjonującymi w formie tradycyjnej, a przez to często nie są uznawane w relacjach obywatel – urząd, obywatel – obywatel czy obywatel – biznes. Potrzeba udostępnienia równoważnego dokumentom tradycyjnym rozwiązania cyfrowego i wskazania, w których sytuacjach można je stosować jest sygnalizowana przez administrację, biznes oraz obywateli.

Według dokumentu następny problem dotyczy braku możliwości załatwienia sprawy urzędowej w formie mobilnej, trudności te wynikają m. in. z zobowiązania obywatela do podania serii i numeru dokumentu potwierdzanego tożsamość. Dlatego wskazane jest uregulowanie, że numer i seria dowodu osobistego, które są widoczne w dokumencie mObywatel, pełnią funkcję numeru i serii tego dokumentu elektronicznego potwierdzającego tożsamość osoby.

Według autorów projektu do najważniejszych problemów należy zaliczyć także:

• Niejednoznaczność w kwestii skutków prawnych stosowania dokumentów elektronicznych udostępnianych w ramach usług aplikacji mObywatel.
• Nadmierną złożoność procedury wdrażania nowych usług w aplikacji mObywatel zidentyfikowaną w szczególności w ramach dotychczasowej współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, uczelniami i szkołami.
• Brak zasobów lub możliwości uruchomienia własnych ewidencji, na których mogą być oparte usługi lub elektroniczne dokumenty wydawane przez niektóre jednostki samorządu terytorialnego lub inne podmioty (tj. organizacje zawodowe, zrzeszenia, związki sportowe).
• Brak możliwości kompleksowego załatwienia sprawy realizowanej w ramach usługi świadczonej w aplikacji mObywatel z uwagi na brak funkcjonalności płatności elektronicznych.
• Brak możliwości szerszego wykorzystania danych z rejestrów publicznych dotyczący użytkownika aplikacji mObywatel (np.: data wydania dowodu osobistego, NIP użytkownika) które pozwoliłyby na szersze wykorzystanie elektronicznych dokumentów udostępnianych w ramach usług aplikacji mObywatel.
• Trudności w procesie uwierzytelniania w systemach teleinformatycznych w celu skorzystania z usług publicznych na urządzeniach mobilnych, z uwagi na fakt że proces nie jest dedykowany na urządzenia mobilne.

Czytaj także: Dowód z mObywatela będzie powszechnie akceptowany jako dowód tożsamości

Aplikacja jak dokument

Jak zaznacza MC w projekcie Polacy oczekują, że państwo będzie posiadało zdolność posługiwania się technologiami cyfrowymi, a tym samym będzie posiadało narzędzia pozwalające wyjść naprzeciw ich potrzebom.

W związku z tym odpowiedzią na zidentyfikowane problemy będzie w szczególności:

• Zrównanie pod względem prawnym dokumentów cyfrowych obsługiwanych w aplikacji mObywatel z analogicznymi dokumentami w tradycyjnej, nieelektronicznej formie - w szczególności doprecyzowanie warunków wykorzystywania i uznawania dokumentu elektronicznego, obsługiwanego przy użyciu aplikacji mObywatel, który służyć ma jako mobilny odpowiednik dowodu osobistego.
• Upowszechnienie korzystania z usługi mLegitymacji przez uczniów i studentów.
• Stworzenie rozwiązania w ramach którego jednostki samorządu terytorialnego i inne podmioty (organizacje zawodowe, zrzeszenia, związki sportowe) będą mogły prowadzić ewidencję, uruchamiać i zarządzać swoimi dokumentami elektronicznymi, wydanymi dla obywateli (mieszkańców, członków organizacji).
• Uproszczenie procesu nawiązywania przez ministra właściwego do spraw informatyzacji współpracy z podmiotami (w szczególności z jednostkami samorządu terytorialnego, szkołami, uczelniami) w zakresie korzystania z standardowych usług opracowywanych i udostępnianych przez ministra właściwego do spraw informatyzacji.
• Rozszerzenie dostępnego zakresu informacji, którymi mogą zarządzać użytkownicy aplikacji mObywatel w ramach dokumentu elektronicznego, o takie dane jak: NIP (jeśli został nadany), datę wydania dowodu osobistego, stan cywilny, adres i datę zameldowania na pobyt czasowy oraz datę upływu deklarowanego terminu pobytu, dane z Rejestru Danych Kontaktowych – celem wdrożenia nowych usług w tej aplikacji.
• Umożliwienie wykorzystywania aplikacji mObywatel jako czynnika uwierzytelnienia profilu zaufanego.
• Umożliwienie przekazania danych w celu uwierzytelnienia użytkownika aplikacji w systemie teleinformatycznym podmiotu publicznego.
• Zapewnienie możliwości dokonywania płatności w ramach usług świadczonych przez podmioty publiczne w aplikacji mObywatel.
• Uregulowanie, że opiekun prawny, rodzic może w aplikacji posiadać dostęp do dokumentu elektronicznego osoby, którą ma pod swoją opieką.
• Rozszerzenie możliwych źródeł finansowania rozwoju i utrzymania systemu teleinformatycznego ministra właściwego do spraw informatyzacji oraz aplikacji mObywatel.

Według autorów projekt wychodzi naprzeciw potrzebom osób korzystających z usług mobilnych, jak i podmiotów świadczących takie usługi, stwarzając mechanizmy niezbędne dla budowania zaufania do cyfrowych usług państwa oraz całego mobilnego środowiska.

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM to drugi kwartał 2022 r.

Czytaj także: W aplikacji mObywatel nowy Krajowy Certyfikat COVID i autoryzacja eDowodem