Radio budzi w Europejczykach największe zaufanie. Social media najmniej wiarygodne

Kluczowym wnioskiem płynącym z badania Europejskiej Unii Nadawców (EBU - European Broadcasting Union) jest rosnąca różnica w poziomie zaufania obywateli do mediów tradycyjnych (prasa, radio, telewizja) i nowych (internet, media społecznościowe). Do tych pierwszych zaufanie rośnie, do drugich spada.

Radio najbardziej wiarygodnym medium

Wielkim zwycięzcą badania jest radio, któremu ufa 59 proc. mieszkańców UE. To najbardziej zaufane medium w 24 z 33 przebadanych krajów. Wyjątki to część krajów bałkańskich, Grecja i Turcja, gdzie bardziej ufa się telewizji i internetowi.

Dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego wskazuje, że już w ubiegłym roku badania wskazywały na mocną pozycję radia w kontekście zaufania odbiorców.

 - Respondenci wskazywali, że bardziej ufają radiu niż telewizji, ponieważ obserwują znaczny wpływ polityków i zakusy na telewizję, aby silniej oddziaływać na potencjalnych odbiorców. Stąd przekaz radiowy wydawał się odbiorcom „czystszy”, mniej narażony na manipulacje - komentuje ekspertka.

- Radio to medium towarzyszące, często mimo wszystko to z niego dowiadujemy się o bieżących wydarzeniach, wypadkach - uważa dr Łukasz Przybysz, medioznawca z Uniwersytetu Warszawskiego. - Być może uważamy zatem, że jeśli radio coś podało, to jest to dość wiarygodne - to dość stare podejście, wydawałoby się, że już nieaktualne, a jednak - dodaje ekspert w rozmowie z portalem Wirtualnemedia.pl.

Z kolei serwisy społecznościowe są w większości krajów medium najmniej budzącym zaufanie. Tak jest w 29 z 33 zbadanych państw. W Bułgarii, Północnej Macedonii i Serbii najmniej ufa się prasie, w Grecji - telewizji.

Według dr hab. Moniki Kaczmarek-Śliwińskiej, przyczyn spadku zaufania do social mediów należy upatrywać w zjawiskach takich jak fake newsy, postprawda.

- Rzeczywiście obserwujemy dość regularny, i w niektórych krajach znaczny, spadek zaufania do mediów społecznościowych. Może to być związane z informacjami, które docierały do odbiorców w latach 2017-2019 i dotyczyły różnego rodzaju form manipulacji przekazem. Być może użytkownicy mediów społecznościowych uświadomili sobie, że w mediach społecznościowych każdy internauta może tworzyć i dystrybuować przekazy, a co nie zawsze musi być związane z rzetelnością treści - ocenia ekspertka dla portalu Wirtualnemedia.pl.

Telewizji ufa co drugi mieszkaniec Unii Europejskiej, niewiele mniej prasie (47 proc.). Internet budzi zaufanie 32 proc. Europejczyków, a social media tylko 19 proc. - pokazuje raport EBU. Tym ostatnim nie ufa za to aż 63 proc., co jest najwyższym wynikiem ze wszystkich zbadanych mediów.

Co czwarty badany skłania się ku temu, by ufać informacjom pochodzącym z radia, a 4 proc. - z telewizji. 44 proc. badanych ma tendencję do nie dawania wiary newsom z social mediów. Co piąta zapytana osoba (21 proc.) nie wierzy w wiadomości przeczytane w internecie.

Na przestrzeni lat 2013-2018 rośnie zaufanie do wiadomości podawanych w radiu, telewizji i prasie. Na odwrót niż w przypadku internetu i mediów społecznościowych.

Zaufanie do krajowych nadawców

W 23 z 28 przebadanych państw UE odnotowano co najmniej średnie zaufanie do wiadomości podawanych przez krajowe media. Polskę zakwalifikowano do grupy państw o średnim zaufaniu do lokalnych mediów, razem z takimi państwami jak Wielka Brytania, Portugalia, Węgry i kraje bałtyckie. Wysoki poziom zaufania do krajowych mediów zanotowano m.in. w Szwecji, Finlandii, Niemczech i Austrii.

Raport przygotowano w oparciu o dane z 90. edycji badania Eurobarometr. Dodatkowym źródłem danych, w sekcji wiarygodności informacji, są wyniki opracowania Reuters Digital News 2018.