Okres 2012 – 2015 upłynął pod znakiem rewolucyjnych zmian, które spowodowały, że kolej w Polsce znów stała się konkurencyjna wobec innych środków transportu.
Najważniejszym punktem zmian, zapoczątkowanych przez Zarząd Grupy PKP w 2012 r., było postawienie w centrum uwagi klienta – pasażera kolei. Jeszcze w 2011 roku, wg badania Eurobarometr, Polska była na ostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o satysfakcję podróżnych. Grupie PKP udało się sprawić, że poziom zadowolenia z podróży pociągami znacząco wzrósł. Obecnie poziom satysfakcji z usług PKP Intercity wynosi 64%. Podróżni doceniają komfort podróżowania zmodernizowanym lub nowym taborem, w tym pociągami Express Intercity Premium (Pendolino) oraz atrakcyjne oferty biletowe. Pasażerowie wrócili na kolej i znów stała się ona konkurencyjna wobec innych środków transportu. Od początku 2015 roku PKP Intercity sukcesywnie osiąga wzrosty liczby klientów. W październiku br. spółka zanotowała rekordowy wzrost o ponad 36%. Jest to najlepszy październikowy wynik od 4 lat. Dwa miesiące przed końcem roku z usług PKP Intercity skorzystało już blisko 26 mln pasażerów. To o ponad 4 mln więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Te wyniki to efekt całego, złożonego procesu zmian, jakie zostały zapoczątkowane w Grupie PKP w 2012 roku. Objęły one 4 zasadnicze obszary: klient, inwestycje, bezpieczeństwo, zarządzanie. Na tych filarach oparta została trzyletnia strategia Grupy PKP, której wszystkie główne cele udało się zrealizować. Było to możliwe m.in. dzięki wysokiej profesjonalizacji kadr i koordynacji działań spółek Grupy, której brakowało we wcześniejszych latach.
Kluczową rolę w podnoszeniu komfortu podróżowania odgrywa realizowany przez Grupę PKP program inwestycyjny. Wydatki na inwestycje w linie kolejowe, tabor oraz na budowę i modernizację dworców w latach 2012 – 15 to aż 30 mld złotych. Dla porównania, w ciągu wcześniejszych 11 lat było to zaledwie 28,8 mld. Dzięki modernizacjom linii kolejowych udało się podnieść prędkość pociągów na ok. 6 tys. km torów. Kończący się rok 2015 PKP Intercity zamknie wynikiem ok. 70% nowego lub zmodernizowanego taboru. Połączenie inwestycji w linie i tabor sprawiło, że w grudniu 2014 r. osiągnięto rekordowe czasy przejazdów pomiędzy największymi miastami. Podczas gdy w roku 2012 podróż na trasie Gdańsk - Kraków trwała ponad 8 godzin, to obecnie jest to o prawie 3 godziny krócej. Przejazd ze stolicy do Gdańska skrócił się natomiast o prawie 2 godziny. Wraz z nowym rozkładem, który niedługo wejdzie w życie, podróżni odczują kolejne, znaczące przyspieszenie na wielu trasach.
Rekordowo krótkie czasy przejazdów to jeden z najbardziej widocznych efektów pracy spółek Grupy. Jednak podróż to oprócz przejazdu pociągiem także planowanie, kupno biletu, oczekiwanie na dworcu. Zmieniając standardy obsługi klienta Grupa PKP zadbała o każdy z tych etapów. Usprawnione zostały systemy informacji i sprzedaży. Dworce nie odstraszają, ale są miejscami, gdzie można miło spędzić czas przed i po podróży.
Liczba inwestycji dworcowych w latach 2012 – 15 wynosi prawie 90. Niektóre obiekty objęto gruntowną modernizacją, inne wybudowano od podstaw. Na ponad 120 dworcach pasażerowie mogą korzystać z dostępu do sieci wifi. Na największych dworcach do dyspozycji podróżnych jest także szeroka oferta usługowo – handlowa. Część inwestycji PKP S.A. realizuje przy wsparciu środków UE. W Krakowie na przykład powstał nowy, podziemny dworzec, będący jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie. W tym roku PKP S.A. oddała do użytku między innymi dworzec Bydgoszcz Główna. Współfinansowane ze środków UE są także inwestycje w Szczecinie i Gliwicach.
Fundusze unijne stanowią ogromne wsparcie przy inwestycjach w linie koleje, czyli realizowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Ta spółka jest ich największym beneficjentem. W 2012 roku poziom wykorzystania środków UE z perspektywy 2007 – 2013 wynosił zaledwie 12%. Dzięki zatrudnieniu specjalistów w tym obszarze oraz usprawnieniu procedur, Grupa PKP zamknie rok 2015 wynikiem 99%.
Tak znaczący poziom wykorzystanych środków unijnych to efekt zmiany DNA przedsiębiorstwa i zupełnie nowego podejścia do zarządzania. Udało się sprawić, że Grupa PKP znacząco poprawiła swój wizerunek jako usługodawca, a także jest postrzegana jako wiarygodny i sprawnie działający podmiot na arenie biznesowej.
Przekształcenie PKP w nowocześnie działające przedsiębiorstwo było możliwe między innymi dzięki racjonalizacji zatrudnienia, wielomilionowym oszczędnościom oraz wprowadzeniu profesjonalnego audytu, który pozwolił na wykrycie i eliminowanie nieprawidłowości, które występowały wcześniej w spółkach.
Jednym z głównych obszarów budowania wartości w obszarze biznesowym jest rozwój na rynku deweloperskim. Aby uprościć procedury związane z tego typu inwestycjami powołano dedykowaną im spółkę Xcity Investment. Wspólnie z prywatnymi inwestorami zagospodarowuje ona przez lata niewykorzystywane tereny kolejowe, tworząc nowe przestrzenie miejskie z zabudową handlową, biurową, mieszkaniową. Łączna wartość projektów szacowana jest na 8,84 mld EUR.
Najważniejszym wyzwaniem w obszarze zarządzania była jednak spłata tak zwanego historycznego zadłużenia. W 2012 roku wynosiło ono 4 mld zł w ujęciu netto, obecnie jest to zaledwie 0,5 mld, co oznacza, że zostało niemal całkowicie zredukowane. Tak duża spłata była możliwa dzięki znacznemu przyspieszeniu procesów prywatyzacyjnych. Największym sukcesem był giełdowy debiut PKP Cargo. Spółka dynamicznie się rozwija i zdobywa zagraniczne rynki. W tym roku sfinalizowano sprzedaż TK Telekom oraz PKP Energetyka. Środki z prywatyzacji pozwoliły na największe w historii dokapitalizowanie PKP Intercity kwotą miliarda złotych, co stanowi wsparcie dla realizowanego przez spółkę programu inwestycji w komfort podróżnych.
Wszystkie procesy prowadzone były z należytą starannością oraz z zachowaniem najlepszych praktyk rynkowych. Przy prywatyzacji PKP Energetyki uzyskano wszystkie niezbędne zgody do zakończenia sprzedaży spółki (w tym zgodę Komisji Europejskiej, działającej w charakterze organu antymonopolowego). Prokuratura dwukrotnie odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie „rzekomych nieprawidłowości”, wobec braku znamion czynu zabronionego. Sprawozdanie z przebiegu transakcji oraz charakterystyka istotnych uwarunkowań ekonomicznych i prawnych znajdują się w opublikowanej przez PKP S.A. Białej Księdze prywatyzacji.
Nierozerwalnie z dbałością o komfort Grupa PKP realizowała prace na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa. Ich efektem było zmniejszenie liczby wypadków w 2014 roku o 26% w porównaniu do roku 2011, zaś liczba poszkodowanych zmalała o 44%. Miniony rok był najbezpieczniejszym w historii.
Grupa PKP planuje inwestycje na kolejne lata. W zakresie infrastruktury kolejowej planowana jest dalsza modernizacja szlaków pasażerskich, ale też większa koncentracja na towarowych liniach kolejowych. Planuje się blisko dwukrotne podniesienie prędkości na tych trasach. Zakładane jest także zwiększenie tempa inwestycji dworcowych: od 2017 roku 20 oddawanych rocznie. Do 2018 roku PKP Intercity ma natomiast dysponować 420 zmodernizowanymi lub nowymi wagonami oraz 60 lokomotywami.
Już w grudniu wraz z nowym rozkładem jazdy wejdzie w życie nowa, atrakcyjna oferta PKP Intercity. Liczba połączeń przewoźnika zwiększy się o 20 procent, podróż na głównych trasach znów będzie krótsza. Nowy rozkład jazdy PKP Intercity będzie: regularny, symetryczny i skomunikowany.
Jeszcze 4 lata temu PKP były synonimem niewydolnego przedsiębiorstwa, dla którego klient stanowił przysłowiowe zło konieczne. Gdy wraz z naszymi współpracownikami rozpoczynaliśmy reformę spółek Grupy, wiele osób nie wierzyło, że można z nich stworzyć nowoczesne, działające według rynkowych zasad firmy. To się jednak udało.
Mamy nadzieję, że pozytywne zmiany na polskiej kolei będą kontynuowane. Deklarujemy nowemu kierownictwu Grupy PKP pełne wsparcie w przekazaniu doświadczeń z ostatnich lat, gdyż przed polską koleją jeszcze dużo wyzwań.
Kibicujemy Grupie PKP i wszystkim jej Pracownikom. Jakub Karnowski Piotr Ciżkowicz
