Lato zbliża się wielkimi krokami, a my coraz częściej wystawiamy się na promieniowanie słoneczne – które dla naszych oczu może być bardzo niebezpieczne. Rozwiązaniem dla osób z wadami wzroku są okulary fotochromowe lub okulary przeciwsłoneczne korygujące wady wzroku. Czym się różnią i w jaki sposób dokonać właściwego wyboru? Podpowiada Luiza Polak – optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej.
Okulary fotochromowe – ochrona przed słońcem „w mgnieniu oka”!
Niemal każdy „okularnik” zna to uczucie – kiedy przychodzi lato, musi wyposażyć się w dwie pary okularów. Pierwsze, które pozwalają niwelować skutki wady wzroku oraz drugie, które pozwalają ochronić nas przed negatywnym działaniem intensywnych promieni słonecznych – przeciwsłoneczne. Częsta zmiana okularów jest jednak niepraktyczna i niekomfortowa. Rozwiązaniem problemu są okulary fotochromowe, które nie wymagają od nas zmiany okularów, ponieważ… same dostosowują się do warunków atmosferycznych, intensywności promieni i jednocześnie zapewniają wyraźne widzenie, ponieważ korygują nasze wady wzroku. Jak to możliwe, że „zwykłe” okulary pod wpływem słońca zmieniają się w okulary przeciwsłoneczne?
Sekret okularów fotochromowych tkwi w specjalnych molekułach chemicznych, które znajdują się w strukturze soczewek korekcyjnych i ciemnieją pod wpływem promieniowania UV. Im mocniejsze działanie promieni słonecznych (promieni UV) tym okulary bardziej zaciemniają się. Pozwala to chronić nasze oczy przed szkodliwym oddziaływaniem słońca zawsze, kiedy tego potrzebujemy, bez konieczności zmiany okularów. Obecnie właściwości szkieł fotochromowych są znacznie bardziej nowoczesne i stały się bardziej użyteczne. Blokują one bowiem nie tylko promieniowanie UVA i UVB, ale także częściowo szkodliwe promieniowanie niebieskie, na które jesteśmy narażeni przy korzystaniu z urządzeń z monitorami. Takie okulary znacznie szybciej niż kiedyś zabarwiają się i odbarwiają pod wpływem słońca, a w pomieszczeniach potrafią być praktycznie przeźroczyste – to ogromne udogodnienie. Ponadto szkła fotochromowe mogą być świetnym dodatkiem modowym, gdyż występują w niezwykle popularnych kolorach: granatowym, szarym, grafitowozielonym, fioletowym, bursztynowym, zielonym czy brązowym. Dla kierowców ciekawą wariacją są szkła fotochromowe i jednocześnie przeciwsłoneczne, które zmieniają zabarwienie nawet za szybą pojazdu. Mogą one posiadać dodatkowo filtr polaryzacyjny, dzięki któremu widzimy bardziej przejrzysty i wyraźny obraz dzięki redukcji odbić. Co ważne, powyższe rozwiązania nie wpływają znacząco na percepcję kolorów – mówi Luiza Polak, optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej.
Korekcyjne okulary przeciwsłoneczne
Wielu z nas wciąż jednak ceni sobie komfort decydowania o tym, z których okularów korzystamy w danej sytuacji. Wielokrotnie okulary przeciwsłoneczne (poza swoimi funkcjami korekcyjnymi) stanowią również element naszej stylizacji, dlatego nie zawsze korzystamy z nich tylko wówczas, gdy rzeczywiście tego potrzebujemy. Okulary fotochromowe nie będą mogły w pełni spełnić tej funkcji, ponieważ ich działanie uzależnione jest od promieni słonecznych UV. Rozwiązaniem są korekcyjne okulary przeciwsłoneczne – czyli połączenie odpowiednich soczewek (dostosowanych do naszej wady wzroku) oraz wybranego przez nas koloru ich zabarwienia.
Coraz większa grupa pacjentów decyduje się na zakup korekcyjnych okularów przeciwsłonecznych. To doskonałe rozwiązanie dla osób, które często i w dużym zakresie są narażone na intensywne oddziaływanie promieni słonecznych. Widzimy w nich wyraźnie, a wyglądają jak zwykłe okulary przeciwsłoneczne, co więcej w pewien sposób „ukrywają” naszą wadę wzroku. Także to rozwiązanie jest ciekawym uzupełnieniem stylizacji, bowiem stosowane w tych okularach soczewki są dostępne w ogromnej gamie kolorów, a nawet w formie tzw. „lustrzanek”, czyli soczewek odbijających obraz tak, jak lustro. Możemy też indywidualnie, odpowiednio do naszych potrzeb, dobrać stopień zaciemnienia soczewek. Nie powinniśmy jednak zwracać uwagi wyłącznie na aspekt modowy, ale przede wszystkim na zdrowie i bezpieczeństwo. Korekcyjne soczewki przeciwsłoneczne pełnią bowiem funkcję „leku” dla naszych oczu, dlatego ich wybór nie może być przypadkowy. Ich moc powinna być zgodna z aktualnymi zaleceniami specjalisty, ponadto okulary powinny być wykonane zgodnie z normami optycznymi, które są ściśle przestrzegane w profesjonalnych zakładach i salonach optycznych. Jeżeli więc ktoś zamierza zakupić okulary na lato, to niech to będzie okazją do zadbania o zdrowie naszych oczu poprzez kontrolne badanie wzroku u specjalisty – dodaje Luiza Polak.
W jaki sposób dokonać wyboru?
Bezpieczeństwo naszych oczu to podstawowy element podczas wyboru okularów fotochromowych lub przeciwsłonecznych wyposażonych w soczewki korekcyjne. Dlatego ostateczny wybór powinniśmy podjąć po konsultacji z optykiem lub optometrystą, który na podstawie wywiadu w gabinecie określi nasze rzeczywiste potrzeby, a przede wszystkim pozwoli wybrać rozwiązanie najlepsze dla bezpieczeństwa oczu.
Największym błędem podczas wyboru okularów korekcyjnych, przeciwsłonecznych lub fotochromowych jest podejmowanie decyzji o zakupie jedynie na podstawie ceny lub mody. Wielokrotnie słyszę od moich pacjentów, że swoje obecne okulary kupili w supermarkecie lub na bazarze. Pacjenci nie zdają sobie sprawy, jak nieprzemyślane zakupy mogą negatywnie wpływać na nasz wzrok. Tanie okulary, dostępne poza salonem optycznym, najczęściej produkowane są „masowo” i nigdy nie możemy ufać ich parametrom. Pamiętajmy, że źle dobrane soczewki okularowe czy kontaktowe to wielkie zagrożenie dla naszych oczu. Paradoksalnie, jeżeli mamy korzystać z okularów niepewnego pochodzenia, to większą korzyścią dla naszego zdrowia będzie całkowita rezygnacja z ich używania i założenie czapki z daszkiem. Nieprawidłowo dobrane okulary nie tylko nie pomogą naszym oczom, ale mogą im zaszkodzić. Dlaczego? Kiedy promienie słoneczne docierają do naszych oczu, odruchowo mrużymy powieki i zwężają się źrenice aby ograniczyć dostęp szkodliwego światła UV do wnętrza oka. Przeciwsłoneczne okulary bez filtra UV sprawiają, że nasze oczy zostają „oszukane” – ponieważ słońce nam nie przeszkadza, nie mrużymy oczu, źrenice są szerokie, a wówczas do naszych oczu w nadmiarze dostaje się szkodliwe promieniowanie. Który rodzaj okularów ochronnych jest dla nas odpowiedni? Na to pytanie odpowiem jednoznacznie: taki, który będzie odpowiedni do trybu życia użytkownika i jego potrzeb. Jako specjalista, optyk, optometrysta, lubię dawać dużo możliwości pacjentom, bo wiem, że współczesny styl życia może być bardzo wszechstronny. Np. do uprawiania sportów polecam okulary sportowe przeciwsłoneczne lub fotochromowe z korekcją oraz okulary przeciwsłoneczne wraz z jednoczesnym wykorzystaniem soczewek kontaktowych. Natomiast do jazdy samochodem idealne będą okulary przeciwsłoneczne korekcyjne lub fotochromowo-przeciwsłoneczne, najlepiej z polaryzacją. Dla dzieci najczęściej rekomenduje się „fotochromy”, okulary przeciwsłoneczne-korekcyjne z delikatnym stopniem zabarwienia lub soczewki kontaktowe plus okulary przeciwsłoneczne. Nie musimy się jednak obawiać, że nie poradzimy sobie z odpowiednią selekcją. W wyborze fachowo pomoże optyk – kończy Luiza Polak.
Więcej informacji na temat wad wzroku, sposobów ich korekcji oraz specjalistycznych badań można znaleźć w filmach edukacyjnych Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej, zrealizowanych pod merytorycznym patronatem Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z udziałem optyków, optometrystów i okulistów. Materiały dostępne są pod adresem: http://www.krio.org.pl/filmy-edukacyjne
