Opracował: Jacek Kowalewski, adwokat, Associate w Kancelarii Taylor Wessing w Warszawie
Stan prawny na 14 grudnia 2017 r.
INNOWACYJNOŚĆ / PODATKI
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.o podatku dochodowym od osób fizycznych i Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
Od 1 stycznia tzw. druga ustawa o innowacyjności w gospodarce wprowadza zmiany w ustawach podatkowych i m.in.:
- zwiększa wysokości ulgi od podstawy obliczenia podatku w związku z kosztem uzyskania przychodów poniesionym na działalność badawczo-rozwojową (do 100 lub 150 %),
- doprecyzowuje katalog ww. kosztów kwalifikowanych,
- a w odniesieniu do start-upów, będących osobami prawnymi - doprecyzowuje sposób opodatkowania pożyczki konwertowanej na akcje lub udziały.
Ponadto, też od 1 stycznia:
- zacznie obowiązywać tzw. minimalny podatek dochodowy z tytułu własności środka trwałego (np. centrum handlowego) położonego na terytorium Polski, którego wartość początkowa przekracza 10 000 000 zł;
- zaliczenie kosztów usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze do kosztów uzyskania przychodu będzie możliwe tylko do wysokości 3 mln zł kosztów tych świadczeń;
- w zakresie PIT: od 1 stycznia preferencyjne koszty uzyskania przychodów (50%) przysługiwać będą tylko określonym zawodom – podczas gdy do końca 2017 r. stosowanie tej preferencji było i jeszcze jest uzależnione przede wszystkim od tego, czy przychód został uzyskany z tytułu wykonania utworu lub innego wykonywania praw z zakresu regulacji prawa autorskiego, bez względu na wykonywany przez podatnika zawód.
INNOWACYJNOŚĆ / PODATKI
Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności
Ustawa co do zasady zwalnia z podatku CIT dochód z tytułu zbycia udziałów (akcji), nabytych w latach 2016-2023, przez spółkę kapitałową lub spółkę komandytowo-akcyjną zaangażowaną w działalność badawczo-rozwojową. Wejście w życie: 1 stycznia.
PODATKI
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
Od 1 stycznia obowiązek przekazywania przez podatników organom podatkowym tzw. jednolitego pliku kontrolnego – czyli w języku ustawy: ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych „w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej” - obejmie także mikroprzedsiębiorców. Struktury logiczne można pobrać z Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.
PRAWO SPÓŁEK
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym
Etap legislacyjny: po opiniowaniu, w Radzie Ministrów
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12303406
Projekt obejmuje m.in.:
- wskazanie, że członkowie zarządu spółki kapitałowej składają oświadczenie o swojej rezygnacji sądowi rejestrowemu, a członkowie rady nadzorczej – spółce;
- uregulowanie skutków nabycia (objęcia) udziału (lub akcji) ze środków pochodzących z majątku wspólnego, w sytuacji gdy stroną czynności prawnej jest tylko jeden z małżonków;
- doprecyzowanie zasad reprezentacji spółki w likwidacji;
- doprecyzowanie skutków czynności prawnej dokonanej albo przez rzekomy organ osoby prawnej albo przez organ osoby prawnej, lecz z przekroczeniem umocowania.
PRAWO SPÓŁEK
Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej
Etap legislacyjny: opiniowanie, w Radzie Ministrów
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12294656
Projekt przewiduje m.in. tzw. dematerializację akcji (a także innych tytułów w dochodach lub w podziale majątku spółki) – uprawnienia będą potwierdzane w formie elektronicznej.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Ustawaz dnia 20 sierpnia 1997 r.o Krajowym Rejestrze Sądowym
Od 1 stycznia 2018 r. w elektronicznym katalogu dokumentów w KRS spółek z o.o., akcyjnych, komandytowo-akcyjnych i spółek europejskich będą udostępniane także sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej oraz skonsolidowane sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej. Natomiast w rejestrze przedsiębiorców KRS pojawiać się będą wzmianki o złożeniu sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej oraz skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, jeżeli przepisy o rachunkowości wymagają jego złożenia do sądu rejestrowego.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Projekt ustawy – Prawo przedsiębiorców
Etap legislacyjny: skierowano do komisji sejmowej po I czytaniu, http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=RPL&Id=RM-10-148-17
Projekt uzależnia zakwalifikowanie działalności do działalności gospodarczej od przekroczenia pułapu przychodu, a także wprowadza klauzulę rozstrzygania niedających się wątpliwości co do stanu faktycznego na korzyść przedsiębiorcy w postępowaniu administracyjnym. Przewidywana jest też możliwość zwolnienia przedsiębiorcy z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Ustawa ustalałaby różne zasady ogólne postępowania administracyjnego z udziałem przedsiębiorcy, a także wprowadzałaby instytucję indywidualnej interpretacji w sprawach daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej
Etap legislacyjny: w komisji prawniczej Rządowego Centrum Legislacji, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12300657
Ustawa wprowadziłaby możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego odpowiedzialnego za zarząd wyodrębnioną częścią majątku zmarłej osoby (prowadzącej za życia indywidualną działalność gospodarczą). Zarządca byłby umocowany do czynności sądowych i pozasądowych.
Zarządcę mógłby wskazać i wpisać go do CEIDG sam przedsiębiorca, co zapewniłoby automatyczną kontynuację działalności. Mógłby nim być prokurent. Alternatywnie, osoby uprawnione mogłyby powołać zarządcę sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy. Zarządca sukcesyjny miałby obowiązek zarządzania przedsiębiorstwem zasadniczo aż do momentu dokonania działu spadku albo wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego z innych przyczyn. Instytucja zarządcy miałaby być stosowana także do wspólników spółek cywilnych.
PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNI
Projekt ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Etap legislacyjny: RM skierowała projekt do Sejmu, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12295220
Założeniem Rady Ministrów jest m.in. to, że dzięki ustawie „wyeliminowane zostaną wątpliwości prawne, na jakich zasadach firmy zagraniczne (ich oddziały i przedstawicielstwa) mogą podejmować działalność gospodarczą w Polsce”. Przesłanką do wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego, który utworzył oddział w Polsce, będzie naruszenie prawa przez przedsiębiorcę, a nie oddział. Wpis przedstawicielstwa do rejestru ma być ważny 2 lata – z możliwością przedłużenia.
PRAWO PRACY
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r.o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
W celu ułatwienia godzenia obowiązków opiekuńczych z pracą wprowadzona zostanie, od 1 stycznia 2018 r., możliwość przyznania pracodawcy lub przedsiębiorcy grantu na telepracę za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego opiekuna osoby niepełnosprawnej. Na podstawie umowy zawartej ze starostą pracodawca albo przedsiębiorca może otrzymać z Funduszu Pracy grant w wysokości do 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego opiekuna osoby niepełnosprawnej.
PRAWO PRACY
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw
Etap legislacyjny: przed głosowaniem w Sejmie po poprawkach Senatu
http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1974
Jeśli Sejm odrzuci poprawki Senatu, to już od 1 stycznia 2018 r. zniknie obowiązujący obecnie roczny limit składek wpłacanych na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników. Zmiana ta dotyczyć będzie grupy ok. 350 000 pracowników o najwyższych zarobkach, tj. przekraczających ok. 10 700 zł brutto miesięcznie. Senacka poprawka oddala moment wejścia w życie tej zmiany o rok.
PRAWO INSOLWENCYJNE (UPADŁOŚCIOWE I RESTRUKTURYZACYJNE)
Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne
Ustawa obowiązuje już od niemal dwóch lat, ale dopiero od 1 lutego ma zacząć funkcjonować Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości – platforma elektroniczna obsługująca postępowania, a w szczególności zawierająca orzeczenia i umożliwiająca składanie pism przez uczestników. Niestety dotąd brakuje informacji wskazujących na to, żeby Rejestr rzeczywiście ruszył w przewidywanym terminie. Nie wydano jeszcze aktów wykonawczych.
Za to pod egidą Ministerstwa Sprawiedliwości prowadzone są prace nad projektem ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12302650/katalog/12457014#12457014 ), który to rejestr zastąpiłby, wg projektodawców, CRRiU. Projekt dostosowuje różne ustawy, w tym np. Prawo upadłościowe i ustawę o KRS, do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2015/848 z 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego, zgodnie z którym państwa członkowskie od 26 czerwca 2018 r. mają prowadzić co najmniej jeden rejestr upadłości. KRZ ma m.in. zawierać dane o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej.
PRAWO INSOLWENCYJNE (UPADŁOŚCIOWE I RESTRUKTURYZACYJNE)
Projekt ustawy o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego, ustawy - Prawo upadłościowe oraz ustawy - Prawo restrukturyzacyjne
Etap legislacyjny: skierowano do I czytania w komisjach http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2089
Projekt wprowadza instrumenty nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad działalnością osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego, w tym prawo zawieszenia praw z licencji doradcy oraz wgląd do dokumentacji. Sądy w postępowaniach insolwencyjnych będą wybierały syndyka, nadzorcę czy zarządcę w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych na podstawie nowego przepisu ustanawiającego merytoryczne kryteria wyboru. Tylko doradcy, którzy spełnią określone kryteria doświadczenia zawodowego będą mogli obejmować ww. funkcje wobec dłużników o większych rozmiarach lub o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym lub dla gospodarki państwa.
POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Od 15 maja będzie można wnosić pisma procesowe za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Tą samą drogą będzie mógł dokonywać doręczeń sąd. Akta spraw mają być prowadzone i udostępniane już nie tylko w formie papierowej, ale też elektronicznie.
LOGISTYKA
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwaz dnia 7 kwietnia 2017 r.w sprawie udostępniania infrastruktury kolejowej
9 grudnia 2018 r. wejdą w życie niektóre przepisy rozporządzenia dotyczące planowania opóźnień na udostępnianej infrastrukturze kolejowej oraz opłat za opóźnienia, tj. rekompensat od zarządcy infrastruktury względem przewoźników.
PRAWO PRACY / STAWKI GODZINOWE
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2017 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r.
Minimalne miesięczne wynagrodzenie za pracę w 2018 to 2100 zł, a minimalna stawka godzinowa – 13,70 zł.
OCHRONA ZDROWIA
Ustawa z dnia 15 września 2017 r. o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium
Od 16 lutego zabroniona będzie reklama i promocja usług w zakresie udostępniania solarium, a osoby, które nie ukończyły 18. roku życia nie będą mogły skorzystać z solarium.
PRYWATNOŚĆ
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
RODO ma być stosowane od 25 maja. Akt wymaga przejrzenia, uzupełnienia i uaktualnienia wszelkich procedur i polityk w zakresie przetwarzania danych osobowych. Dotyczy to gotowości administratorów do zgłaszania naruszeń RODO do właściwego organu (a ew. także do podmiotów danych) czy wprowadzanych rozporządzeniem ograniczeń profilowania. Administratorzy danych muszą potrafić spełnić żądania podmiotów danych do „bycia zapomnianym” i do przeniesienia danych. Natomiast umowy o powierzeniu przetwarzania danych powinny, w świetle RODO, zawierać dodatkowe lub bardziej precyzyjne postanowienia niż dotychczas. Wymaga to weryfikacji i ew. renegocjacji umów już obowiązujących, także w świetle bezpośredniej odpowiedzialności przetwarzających dane, niezależnie od modelu biznesowego (np. dostawcy „chmur”). Wreszcie, rzesza przetwarzających będzie musiała powołać inspektora ochrony danych osobowych rzeczywiście znającego się na rzeczy.
PRYWATNOŚĆ
Projekt ustawy o ochronie danych osobowych
Etap legislacyjny: w Radzie Ministrów https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12302950/katalog/12457664#12457664
Ustawa ma uzupełniać RODO w zakresie określonym Rozporządzeniem, a także rozstrzygać o niektórych kwestiach nieobjętych RODO. Przykładowe odstępstwa od zasad ogólnych zawartych w RODO:
- zgoda na przetwarzanie danych osoby w wieku poniżej 13 lat musi być udzielona przez przedstawiciela ustawowego;
- uprawnienie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych do dostępu do wszelkich informacji, w tym danych osobowych, niezbędnych Prezesowi Urzędu do realizacji zadań podlega ograniczeniu ze względu na tajemnice ustawowo chronione.
Ponadto, projekt zakłada m.in., że:
- postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych będzie jednoinstancyjne;
- postępowanie kontrolne nie może trwać dłużej niż miesiąc;
- naruszenie praw przysługujących na podstawie przepisów o ochronie danych osobowych może być podstawą roszczeń niemajątkowych.
MEDIA / KOMUNIKACJA
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1128 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie transgranicznego przenoszenia na rynku wewnętrznym usług online w zakresie treści
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
Od 1 kwietnia abonenci, którzy są czasowo obecni w państwie członkowskim UE innym niż państwo zamieszkania, będą mieć możliwość, bez dodatkowych opłat, korzystania z przenośnych usług dostępu online do takich treści jak muzyka, gry, filmy, programy rozrywkowe lub wydarzenia sportowe oraz, w razie potrzeby, możliwość np. pobierania danych, tak jak by dokonywali tych czynności w państwie swojego zamieszkania. Dostawcy usług będą mieć prawo weryfikować miejsce korzystania z usług, w tym przez kontrolę adresu IP. Rozporządzenie obejmuje też umowy zawarte i prawa nabyte przed 1 kwietnia.
MEDIA / WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1563 z dnia 13 września 2017 r. w sprawie transgranicznej wymiany między Unią a państwami trzecimi kopii w dostępnych formatach określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem
Rozporządzenie jest efektem wywiązywania się Unii z zobowiązań Traktatu z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom niewidomym, niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku. Zezwala na dystrybucję kopii chronionych przedmiotów podmiotom, które zostały upoważnione lub uznane przez państwo członkowskie do prowadzenia na zasadzie niekomercyjnej działalności na rzecz beneficjentów w zakresie edukacji, szkoleń, czytania adaptacyjnego lub dostępu do informacji. Początkowa data stosowania Rozporządzenia to 12 października.
PRYWATNOŚĆ / KOMUNIKACJA
Projekt - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poszanowania życia prywatnego oraz ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej i uchylające dyrektywę 2002/58/WE (rozporządzenie w sprawie prywatności i łączności elektronicznej)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
Etap legislacyjny: debata w Radzie
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52017PC0010
Komisja Europejska oczekuje, że rozporządzenie zostanie przyjęte i będzie stosowane nie później niż od 25 maja 2018 r., aby zapewnić spójność z RODO. Nowe przepisy w zakresie e-privacy miałyby objąć usługi ‘over the top’ (OTT), takie jak komunikatory internetowe i usługi telefonii internetowej (voice over IP). Postulowane jest wprowadzenie wyraźnego zakazu blokowania dostępu do stron internetowych formularzami zgody na przetwarzanie ciasteczek (cookies), gdy nie jest to konieczne do korzystania z danej usługi. Nadzór nad przestrzeganiem rozporządzenia miałby być sprawowany przez te same organy, które będą właściwe w sprawach RODO.
ROLNICTWO
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/1422 z dnia 4 sierpnia 2017 r. wyznaczające ośrodek referencyjny Unii Europejskiej odpowiedzialny za naukowy i techniczny wkład w harmonizację i udoskonalanie metod przeprowadzania oceny wartości użytkowej i oceny genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
Wyznaczony tym Rozporządzeniem szwedzki ośrodek będzie, od 1 listopada, m.in. formułował zalecenia odnośnie metod obliczania, które należy zastosować w ocenie wartości użytkowej i ocenie genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła.
SEKTOR ENERGETYCZNY
Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/2195 z dnia 23 listopada 2017 r.
ustanawiające wytyczne dotyczące bilansowania
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
Od 18 grudnia będą stosowane niektóre techniczne i operacyjne przepisy z zakresu transgranicznego przepływu energii elektrycznej. Celem ogólnym jest m.in. wsparcie wzrostu udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
DZIAŁALNOŚĆ KOSMICZNA
Projekt ustawy o działalności kosmicznej oraz Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych
Etap legislacyjny: konsultacje międzyresortowe
http://legislacja.gov.pl/projekt/12300856
Ustawa byłaby pierwszym krajowym aktem prawnym w zakresie polityki kosmicznej. Ma być podstawą utworzenia Krajowego Rejestru Obiektów Kosmicznych oraz reguł odpowiedzialności za ewentualne szkody wyrządzone przez te obiekty. Według projektu zgoda na wypuszczenie obiektu w przestrzeń kosmiczną będzie wydawana w formie decyzji administracyjnej.
O Taylor Wessing:
Taylor Wessing jest międzynarodową kancelarią oferującą pełen zakres usług prawnych. Nasz zespół liczący ponad 1200 prawników pomaga klientom z najbardziej dynamicznych branż. W doradztwie świadczonym na rzecz klientów, kierujemy się innowacyjnym podejściem do ich spraw biznesowych, które pomaga im osiągnąć sukces . Wspieramy klientów wszędzie tam, gdzie chcą rozwijać swój biznes. Nasze 33* biura w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Azji oraz nasze dwie filie w USA łączą ugruntowaną wiedzę o lokalnych uwarunkowaniach w zakresie handlu, przemysłu i kultury z międzynarodowym doświadczeniem w zakresie prawnej obsługi organizacji biznesowych, w celu zapewnienia proaktywnych, zintegrowanych rozwiązań dla naszych klientów.
* w tym nasze stowarzyszone biura w Indonezji, Arabii Saudyjskiej i Korei Południowej
